როგორ ვებრძოლოთ უძილობას?!

ალბათ, ბევრ თქვენგანს გქონიათ მომენტი, როცა ძალიან დაღლილსაც კი არ შეგძლებიათ დაძინება ან ღამის განმავლობაში, როცა ტკბილად უნდა გეძინოთ დილამდე ხშირად გაგღვიძებიათ და ჩაძინება გაგჭირვებიათ, ამ ყველაფერს კი ნაცვლად დასვენებისა, თქვენი გაღიზიანება და ნერვული მდგომარეობის გაუარესება გამოუწვევია. 

მედიცინაში ძილს განიხილავენ, როგორც ცენტრალური ნერვული სისტემის მოსვენებულ მდგომარეობაში ყოფნას, მაგრამ სინამდვილეში, ნეიროფიზიოლოგიური თვალთახედვით, ის ქცევის ერთ-ერთი სახეობაა.

რას იწვევს უძილობა და როგორ ვებრძოლოთ მას?

ადამიანებს, რომლებსაც აწუხებთ უძილობა, ეტყობათ ძლიერი ნერვული აშლილობა, ადვილად აღგზნებადობა, მოუთმენლობა და სხვა. დიდია ალბათობა ისეთი საშიში ფსიქობიოლოგიური დაავადების განვითარებისა, როგორიცაა ინსომნია. როდესაც ადამიანები უკმაყოფილონი არიან თავიანთი ძილის რაოდენობით ან ხარისხით, მათ ეწყებათ ინსომნიის შეტევა, ანუ ისინი საერთოდ ვეღარ იძინებენ, ან ღამე რამდენჯერმე ეღვიძებათ და უჭირთ დაძინება. დღის განმავლობაში კი უჩივიან დაღლილობას, სისუსტეს, მოთენთილობას, ამას ემატება ძილის მუდმივი მოთხოვნილება, ყურადღების გაფანტვა. 

არსებობს ძილის დარღვევის რამდენიმე სახე: ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ფორმაა ნარკოლეფსია. ამ დროს გადაღლა, რაც მცირე ძილის გამო იჩენს თავს, მოქმედებს უშუალოდ ადამიანის სხეულზე, მის კუნთოვან სისტემასა და ფსიქიკაზე. ეს კი ნიშნავს, რომ ნარკოლეფსიით “დამძიმებული” ადამიანი შეიძლება უეცრად დაეცეს, დაკარგოს გონება, მიეძინოს იქ, სადაც ამის დრო არ არის და სხვა. ასევე ჭარბძილიანობა (ჰიპერსომნია); ძილ-ღვიძილის ციკლის დარღვევა. პარასომნია, ძილის აპნოე, (ზედა სასუნთქ გზებთან დაკავშირებული ძილის დარღვევა, რაც გულისხმობს ძილის დროს ადამიანის მიერ სუნთქვის შეწყვეტას).

ღამის უძილობის გამო ადამიანს უჩნდება დღის ძილისადმი მიდრეკილება, რაც იწვევს სიფრთხილის დაკარგვას, რეაქციის დროის გაზრდას, მოტორული და კოგნიტური ამოცანების შესრულების ხარისხის გაუარესებას.

გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას, რომელთა გათვალისწინების შემთხვევაში უძილობის პრობლემაც აღმოიფხვრება და ბოლო მოეღება ქრონიკულ დაღლილობასაც:

1. დაძინებამდე ღრმად ისუნთქეთ სუფთა ჰაერი. ეს დაეხმარება ტვინს ჟანგბადის მიწოდებაში, რაც სისხლის მიმოქცევის გაუმჯობესებას იწვევს.

2. გაიხსენეთ სასიამოვნო ისტორიები, კონცენტრირდით პოზიტივზე. შეგიძლიათ უყუროთ ფილმს (თუკი ამის დრო და საშუალება გაქვთ), რომელიც თქვენში დადებით ემოციებს აღძრავს. შედეგად დამშვიდდება ნერვული სისტემა, სტრესი, დაძაბულობა მოგეხსნებათ და შეძლებთ მშვიდად დაიძინოთ.

3. ივარჯიშეთ. ექსპერიმენტებით დადასტურებულია, რომ ისინი, ვინც კვირაში ოთხჯერ მაინც დაკავებულნი არიან აერობიკით, ფიზიკური ვარჯიშით, ხშირად დადიან  ფეხით, იყენებენ ველოსიპედს, გაცილებით მოწესრიგებული ძილის მდგომარეობა აქვთ ვიდრე მათ, ვინც ამგვარი აქტივობებით დაკავებულნი არ არიან.

4. უარი თქვით კოფეინის შემცველ სასმელებზე და საკვებზე (ჩაი, ყავა, კოლა და გაზიანი სასმელები, შოკოლადი და ა.შ). ძილის წინ დამშვიდებაში დაგეხმარებათ ცხელი რძე, თბილი შხაპი, მწვანე ჩაი.

5. ნუ მიირთმევთ ბევრს ღამით, რადგან ეს ორგანიზმს აიძულებს ენერგია საკვების გადამუშავებაზე დახარჯოს ნაცვლად დასვენებისა და ძალების აღდგენისა. მიირთვით მინიმუმ სამი საათით ადრე დაწოლამდე. ამავე დროს გაითვალისწინეთ ისიც, რომ არ შეიძლება დაწვეთ მშიერიც, რადგან შესაძლოა, ღამით შიმშილის გრძნობამ გაგაღვიძოთ.

გაითვალისწინეთ ეს რჩევები, უარი თქვით მავნე ჩვევებზე, იცხოვრეთ ჯანსაღი ცხოვრების წესით და მერწმუნეთ, თქვენი ძილის რეჟიმიც მოწესრიგდება და ცხოვრებაც უკეთესობისკენ შეიცვლება.